پیشرفته‌ترین ماهواره تمام ایرانی در آغوش فضا

هداپرس:ماهواره پارس۱ با موفقیت به مدار خورشیدآهنگ و ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین پرتاب و سیگنال های آن هم دریافت شد. ما با عضو تیم طراحی و ساخت این ماهواره در پژوهشگاه فضایی ایران همکلام شدیم. او تاکید می کند که پارس۱، پیشرفته ترین ماهواره تحقیقاتی ایران است که تمامی مراحل طراحی، ساخت و آزمایش توسط دانشمندان کشور انجام شده است.

آسمان، صبحگاه پنج‎شنبه، سلام سرزمین بزرگ پارس را با ماهواره‎ای کاملا ایرانی با کاربرد تحقیقاتی-سنجشی با نام «پارس۱» شنید. دکتر سید محمد نوید قریشی از طراحان و سازندگان این ماهواره، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فضایی ایران و عضو هیئت مدیره انجمن هوافضای ایران به خراسان می گوید: ماهواره تحقیقاتی- سنجشی پارس۱، پیشرفته ترین ماهواره ای است که در صنعت هوافضای ایران تاکنون طراحی و تولید شده است.

دریافت پیام پارس۱

پس از پرتاب پارس۱، مهم است که بدانیم سیگنال و پیام این ماهواره نیز در زمین دریافت شد. در واقع داده‌های تله متری تزریق ماهواره پارس۱ از پایگاه پرتاب دریافت شد که این داده‌ها نشان دهنده تزریق موفق پارس۱ در مدار ۵۰۰ کیلومتری خورشیدآهنگ است. حالا ما می توانیم افتخار کنیم که دانشمندان هوافضای کشور، همچنان نام ایران را در میان چند کشور معدود صاحب فناوری ساخت ماهواره حفظ و تثبیت کرده و آن را ارتقا داده‌‎اند.

کاربردهای پارس۱ چیست؟

ماهواره ۱۳۴ کیلوگرمی پارس۱، ماهواره‌ای تحقیقاتی است که مراحل طراحی، ساخت، تجمیع و آزمون آن در پژوهشگاه فضایی ایران انجام شده و به منظور تصویربرداری کاربردی، توسعه بازار داده‌های سنجشی داخلی، و توسعه و آزمون فناوری‌های مورد نیاز ماهواره‌های سنجشی عملیاتی بومی طراحی و تولید شده است. قریشی عضو تیم طراحی این ماهواره به خراسان می گوید: «این ماهواره دارای سه محموله تصویربرداری است؛ یک محموله طیف رنگی با رزولوشن ۱۵ متر، محموله تصویربرداری دوم با طیف حرارتی و رزولوشن ۱۵۰ متر و محموله سوم هم در طیف مادون قرمز با رزولوشن ۳۰۰ متر که با استفاده از تصاویر این محموله‎ها می توانیم، استفاده های فراوانی را در بخش های کشاورزی، جنگل داری، پایش سیل، محیط زیست، آفات گیاهی و… داشته باشیم.»

 تصویربرداری ۱۰۰ روزه از ایران

درباره پارس۱ جالب است بدانیم که این ماهواره اطلاعات منابع زمینی را در سه محدوده طیفی مرئی، فروسرخ موج کوتاه و فروسرخ گرمایی دریافت می‌کند. دوربین طیف رنگی و فروسرخ موج کوتاه این ماهواره در کمتر از ۱۰۰ روز، ۹۵ درصد اراضی ایران را تصویربرداری می‌کند. همچنین، دوربین با طیف فروسرخ گرمایی با قابلیت تصویربرداری در شب قادر است، کل اراضی ایران را در کمتر از ۴۵ روز تصویربرداری کند.

از دیگر مأموریت‌های این ماهواره می‌توان به آزمون مکانیزم پنل‌های خورشیدی بازشونده، آزمون اصلاح مدار با پیشرانش گاز سرد، آزمون عملکرد تعیین موقعیت ماهواره مستقل از GPS مبتنی بر روش موقعیت‌یابی بومی، آزمون عملکرد مجموعه تولید، تبدیل و توزیع توان در مدار با صفحات خورشیدی بازشونده و بردهای بومی، آزمون ارسال داده تصاویر با نرخ بالا در باند فرکانسی X، سنجش میزان تشعشعات فضایی در مدار با استفاده از محموله اندازه‌گیری میزان تشعشعات فضایی (دزیمتری) اشاره کرد.

تفاوت پارس۱ با ماهواره های قبلی

از دکتر قریشی درباره تفاوت های پارس۱ با دستاوردهای پیشین ایران در حوزه ماهواره می پرسیم که پاسخ می دهد: پارس ۱ از لحاظ وزن و عملکرد، نسبت به ماهواره های پیشین کاملا پیشرفته تر و پیشگام تر است و حوزه عملکرد و کاربرد آن نسبت به موارد پیشین بیشتر و گسترده تر است. علاوه بر ۳ محموله تصویربرداری، ایجاد قابلیت تست انتقال مداری با استفاده از پیشرانش گاز سرد است که ما در ماهواره های قبلی این قابلیت و عملکرد را نداشتیم. همچنین پارس۱ قابلیت جدید دیگری هم دارد که امکان تعیین موقعیت ماهواره مستقل از جی پی اس مبتنی بر روش موقعیت یابی بومی است.

 پرتاب با همکاری روسیه

ما در پرتاب این ماهواره با روسیه همکاری کردیم. درباره این همکاری با توجه به این که ایران، پرتابگر سیمرغ را در اختیار دارد، از دکتر قریشی از طراحان این ماهواره و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فضایی ایران پرسیدیم. او گفت: طراحی و ساخت پارس۱ تمام ایرانی است اما در بخش پرتاب، ما با روسیه همکاری و با پرتابگر سایوز این کشور آن را به فضا اعزام کردیم و دلیل این همکاری هم این است که قابلیت اطمینان در پرتابگر سایوز روسیه بیشتر بود و این یک امر متداول در کشورهای صاحب این فناوری است که با توجه به گران‎قیمت بودن ماهواره ها، استفاده از پرتابگر مطمئن، ضریب ریسک را کاهش می دهد و زمینه به نتیجه رسیدن تلاش ها را فراهم تر می کند. همان‎طور که که شاهد بودیم، پرتاب پارس۱ با سایوز کاملا موفقیت آمیز بود و همکاران ما داده های سلامت ماهواره و زیرسیستم های حیاتی آن را هم از ایستگاه های قشم و ماهدشت دریافت کردند.