به گزارش هدا پرس به نقل از خبرگزاري آريا-الجزيره در مطلبي به قلم فرح نجار نوشت، به عقيده ناظران، سياست هاي پراکنده رئيس جمهوري آمريکا در خاورميانه در طول 100 روز نخست زمامداري وي، تنها به تنش ها در منطقه دامن زده است. سياست هاي وي در قبال مهاجراني که از اين منطقه راهي آمريکا مي شوند، نبرد با داعش و صلح ميان اسرائيل و فلسطين، موجب شده است آمريکا بيش از پيش در باتلاق خاورميانه فرو رود.
عبدالله ال اريان، استاد تاريخ در دانشگاه جورج تاون قطر به الجزيره گفت، ترامپ به سرعت نشان داد که برخلاف تصور حاميانش، به ادامه حضور نظامي بلند مدت آمريکا در خاورميانه تمايل دارد. يکي از مهمترين مناطق درگيري در خاورميانه سوريه است و ترامپ وعده داده بود از دخالت نظامي آمريکا در اين کشور بکاهد و در عوض بر مقابله با داعش تمرکز کند. در مقابل وي در پي حمله شيميايي مشکوک در سوريه، پايگاه نظامي اين کشور را با 59 فروند موشک هدف قرار داد. عدم ثبات ترامپ موجب شده است سياست خارجي وي در منطقه مبهم و غيرقابل پيش بيني باشد.
ال اريان گفت، به نظر مي رسد آستانه تحمل ترامپ براي استفاده از گزينه نظامي، از دولت اوباما کمتر باشد و اين مساله بيشتر نتيجه فشارهاي داخلي است تا برآوردهاي راهبردي.
مجذوب الزويري استاد سياست هاي جهان عرب در دوحه گفت، حمله آمريکا به پايگاه نظامي سوريه نشان داد که آمريکا رويکرد پيشگيرانه اي در قبال اين مساله دارد اما ما شاهد اقدامات سياستي و نظامي بعدي در اين زمينه نبوديم. و همينطور زماني که ترامپ وعده داد کمک هاي مالي به مخالفان مسلح بشار اسد را نيز قطع مي کند، گامي در اين جهت برنداشت. اگرچه ترامپ در طول مبارزات انتخاباتي اش، راهکاري مشخص براي شکست داعش ارائه نداد، عباراتي مبني بر لزوم بمباران عمليات (قاچاق) نفت اين گروه به مثابه تعهد وي به نابودي داعش قلمداد شد. ترامپ در سال 2016 گفت از 300 هزار نيروي نظامي آمريکا براي نابودي داعش در خاورميانه استفاده مي کند. ماه گذشته آمريکا اعلام کرد چندصد تفنگدار ديگر را به سوريه اعزام مي کند. اخيرا ترامپ به پنتاگون آزادي عمل بيشتري در زمينه تصميم گيري درباره تعداد نيروهاي اعزامي به سوريه و عراق داد.
با اين حال به گفته ال اريان، همچنان پيش بيني اقدامات ترامپ در اين دو کشور دشوار است چرا که تصميمات وي عجولانه و تکانشي است.
اين استاد دانشگاه افزود، از آن جا که ترامپ به بدنه سياسي آمريکا تعلق ندارد، نگاهش به اين مسائل برپايه پيش زمينه هاي ژئوپولتيک يا روندهايي که سياست خارجي آمريکا بر اساس آن کار مي کند نيست. يکي از جنجالي ترين تصميمات ترامپ در اين مدت، فرمان اجرايي بود که ورود شهروندان برخي از کشورهاي مسلمان را به آمريکا به طور موقت ممنوع مي کند، فرماني که دوبار با راي دادگاه به حالت تعليق درآمد.
به گفته ال اريان، ممنوعيت سفر مسلمانان به آمريکا يکي از کليدي ترين شعارهاي انتخاباتي ترامپ بود. ترامپ در نوار ويدئويي که در جريان مبارزات انتخاباتي وي در شبکه هاي مجازي منتشر شد گفت، پناهجويان از کشورهايي مانند سوريه به کشور ما سرازير مي شوند. ما حتي نمي دانيم که آنها که هستند، آنها ممکن است عضو داعش يا هر کسي ديگر باشند. وي همچنين در آن زمان از لزوم ممنوعيت کامل ورود مسلمانان به خاک آمريکا سخن گفت.
به عقيده ال آريان فرمان ممنوعيت ورود مسلمانان بيشتر مصرف داخلي داشت به ويژه براي راضي کردن آن دسته از حاميان ملي گرا و بيگانه ستيز وي. اگرچه اين فرمان با واکنش هاي منفي گسترده اي در آمريکا روبرو شد و اعتراضات زيادي را به همراه داشت، براي مردم کشورهاي هدف، اين ممنوعيت مويدي بر اين مدعا بود که جنگ آمريکا با تروريسم در حقيقت جنگ با مسلمانان است. پيش تر در ماه جاري عبدالفتاح السيسي، رئيس جمهوري مصر در اولين ديدار رسمي به خود به آمريکا از زمان تصدي اين مقام، به واشنگتن سفر کرد. روابط واشنگتن و قاهره در سال هاي اخير به دليل سرکوب مخالفان السيسي و نقض حقوق بشر در مصر، تيره شده بود. کارشناسان معتقدند بهبود روابط دو کشور، نتيجه رويکري منافع محور و نه ارزش محور است.
سارا يرکز، از بنياد کارنگي براي صلح بين المللي به الجزيره گفت، مديريت جامعه مدني کشورها در راستاي منافع آمريکا نيست اما قانون ضد موسسات مردم نهاد در مصر، تاثير مستقيم بر آمريکا داشته است چرا که تعدادي از شهروندان اين کشور در جريان سرکوب جامعه مدني در مصر زنداني يا به طور غيابي محاکمه شده اند.
وي افزود، تلاش براي نشان دادن آزادي آيه حجازي، که به دليل اداره بنياد دفاع از کودکان خياباني به مدت 3 سال در مصر زنداني بود، به عنوان اقدامي انفرادي، دادن آدرس غلط است. اين مهم است که از ياد نبريم، دولت اوباما و تعدادي از نهاد هاي مردمي آمريکايي و بين المللي مدت ها براي آزادي حجازي تلاش کردند. مصر درحال مذاکره به منظور دريافت ميلياردها دلار کمک خارجي به منظور نجات اقتصاد اين کشور است که به دليل بحران سياسي آسيب ديده است.
يرکز گفت، السيسي به زودي خواستار دريافت دستاوردي ملموس از رابطه با آمريکا است، چيزي مانند افزايش کمک هاي نظامي يا قرار گرفتن اخوان المسلمين در فهرست گروه هاي تروريستي آمريکا، اگر چنين چيزي تحقق نيابد، روابط دو کشور بار ديگر به سردي مي گرايد. روابط آمريکا و ايران نيز در دوران رياست جمهوري ترامپ دستخوش تغيير شده است.
مجذوب الزويري، متخصص امور ايران در اين باره گفت، ترامپ، حتي پيش از ورود به رقابت هاي انتخاباتي، منتقد سرسخت توافق هسته اي با ايران بود و وعده داد در آن بازنگري کند. ترامپ در سخنراني در سال 2016، اين توافق را فاجعه بار توصيف کرد و وعده داد در صورت پيروزي در انتخابات آن را لغو کند.
مجذوب الزويري به الجزيره گفت، آمريکا تلاش خواهد کرد از منافذ توافق براي افزايش فشار بر ايران بهره برداري کند. ما تا پيش از آن که رکس تيلرسون، وزير خارجه آمريکا، ايران را متهم به حمايت از تروريسم کند، شاهد سخنان تندي عليه تهران نبوديم. وي معتقد است اين لحن تا پيش از انتخابات رياست جمهوري ايران ادامه خواهد داشت.
الزويري افزود، ترامپ ايران را به سمت راديکال شدن هدايت مي کند چرا که اين همان چيزي است که آمريکايي ها را به پذيرش آن متقاعد کرده اند. وي با اشاره به سخنان رهبران ايران در انتقاد از سياست ها و تحريم هاي آمريکا افزود، هرچه بيشتر به انتخابات رياست جمهوري ايران نزديک مي شويم، بيشتر شاهد سخناني از اين دست خواهيم بود. وي در پاسخ به سوال درباره امکان بهبود روابط ايران و آمريکا گفت، اين مساله به روابط تهران با مسکو بستگي دارد. ما بي شک بايد انتظار تحريم هاي بيشتر از سوي آمريکا را داشته باشيم تا اقتصاد ايران را بيشتر از قبل به حاشيه براند. روابط آمريکا و ايران به نتيجه انتخابات رياست جمهوري اين کشور بستگي دارد و اين که ايران به همکاري با روسيه ادامه دهد. که اگر چنين شود، تهران علاقه اي به بهبود روابط با آمريکا نشان نخواهد داد. اما اگر رابطه ايران با روسيه خراب شود، همان کاري را خواهد کرد که در گذشته کرده است: تلاش براي بهبود روابط با کشورهاي اروپايي به منظور مقابله با فشارهاي آمريکا.
ترامپ در جريان مبارزات انتخاباتي، وعده داد تا روابط واشنگتن را با متحد سنتي اش يعني اسرائيل بهبود دهد. اگرچه ترامپ به برخي از وعده هايي که به بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسرائيل داده عمل نکرده است اما روابط وي با اسرائيل به طور قابل توجهي از روابط اوباما گرمتر است. از زمان روي کار آمدن ترامپ، اسرائيل مجوز ساخت 3 هزار واحد مسکوني غيرقانوني جديد را در اراضي اشغالي فلسطين صادر کرده است. اسرائيل همچنين تصميم گرفته است که اولين شهرک سازي در کرانه باختري را ظرف 20 سال اخير انجام دهد. ترامپ به طور قابل توجهي انتقاد از شهرک سازي هاي غيرقانوني و همچنين تعهد آمريکا به راه حل دو کشور مستقل را کاهش داده است. وي همچنين وعده داده است که سفارت آمريکا را به بيت المقدس منتقل کند.
علا طارطير، مدير الشبکه گفت، حمايت بي قيد و شرط ترامپ از اسرائيل، موجب مصونيت اين رژيم در برابر قوانين بين المللي و ادامه نقض حقوق فلسطيني ها مي شود.
وي افزود، وعده هاي ترامپ به نتانياهو در جريان ديدار با وي در کاخ سفيد مبني بر انتقال سفارت آمريکا، اين موضع که شهرک سازي هاي غيرقانوني اسرائيل لزوما مانعي براي صلح نيست و نشانه هايي مبني بر اين که مذاکرات در راستاي منافع اسرائيل تغيير خواهد کرد، همه نشان مي دهد که چرا طرح هاي اين دولت آمريکا قابل اعتماد نيست و بايد در برابر آن مقاومت کرد.